اکنونیت روشنگری، امکان نقد در گفتمان‌های فلسفی مدرن
کلمات کلیدی:
نقد, عقل, روشنگری, سوژه, اندیشه انتقادی, مدرنیتهچکیده
موضوع این تحقیق ماهیت و تعریف نقد، چگونگی گره‌خوردن آن با عصر جدید یا مدرنیته و همچنین چیستی اندیشه انتقادی و نسبت آن با فلسفه جدید اروپایی است. عصر جدید که شاخصه بارز آن خودآیینی عقل و به‌کارگیری آن در همه سطوح است همچنین خاستگاه تحولاتی بنیادین در همه شئون و اطوار زندگی بشری بر همین اساس هم هست؛ تحولاتی که نظمی جدید مطابق روح زمانه و در تناسب با آن برای سامان‌دادن به مناسبات اجتماعی، فرهنگی و ایجاد نظم سیاسی و حیات اقتصادی زنان و مردان در جهان مدرن را درانداخت. عصر جدید غیر از تلاش برای حصول و امکان شناخت بر مبنای عقل و معیارهای علمی برساخته سوژه خودآیین و خوداندیش، سیمای خود را در پیشرفت علمی-تکنیکی همچون عصاره عقل عینیت بخشید؛ دورانی که می‌توان آن را با شکل‌گیری کاپیتالیسم، برساخته‌شدن جهان بورژوایی، استقرار نظام‌های دولتی و یا با پایه‌ریزی علم مدرن هم تعریف کرد. اما هدف اصلی در تحقیق مذبور بررسی مفهوم نقد در گفتمان فلسفی عصر روشنگری به مثابه عصر نقد با تاکید و تمرکز بر مقاله روشنگری چیست؟ ایمانوئل کانت، فیلسوف شهیر آلمانی و نسبت آن با مدرنیته و همچنین اکنونیت آن برای همه زمان‌ها است. همچنین در ادامه تحقیق، چیستی اندیشه انتقادی، اصول تحلیلی مترتب بر آن به عنوان یکی از رهیافت‌های اثرگذار و راهگشا در علوم اجتماعی و انسانی معاصر مورد واکاوی و پژوهش قرار خواهد گرفت. سوژه خودبنیاد مدرن.
مراجع
آدورنو، تئودور١٣٨٦، علیه ایدئالیسم، ترجمه مراد فرهادپور؛ تهران: گام نو.
اباذری، یوسف ١٣٨٧، خرد جامعه‌شناسی، تهران: طرح نو.
ارسطو، ١٣٨٩، مابعدالطبیعه (متافیزیک)، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو.
باومن، زیگمونت ١٣٩١، مدرنیته و مدرنیسم، ترجمه و تدوین حسینعلی نوذری: تهران: انتشارات نقش جهان.
بیزر، فردریک ١٣٩٧، پس از هگل، ترجمه سیدمسعود آذرفام. تهران: ققنوس.
بیکن، فرانسیس ١٣٩٢، نوارغنون، ترجمه دکتر محمود صناعی، تهران: جامی.
تونیس، فردیناند ١٣٨١، جامعه سنتی و جامعه مدرن، ترجمه حسینعلی نوذری، تهران: انتشارات نقش جهان.
کانت، ایمانوئل ١٣٧٧، روشن‌نگری چیست، ترجمه سیروس آرین‌پور، تهران: آگاه.
زرین‌کوب، عبدالحسین ١٣٦١، نقد ادبی، تهران: موسسه انتشارات امیر کبیر.
فوکو، میشل ١٣٨٩، تئاتر فلسفه، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
قاضی‌مرادی، حسن ١٣٩١، درآمدی بر تفکر انتقادی، تهران: نشر دات.
کانت، ایمانوئل ١٣٩٤، نقد عقل محض، ترجمه بهروز نظری، تهران: ققنوس.
یاسپرس، کارل ١٣٧٣، آغاز و انجام تاریخ، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی.
نیکفر، محمدرضا، اندیشه انتقادی، انتشارات زمانه. (دسترسی در ٨ جولای ٢٠٢١) https://t.me/litera9/76029
مارکس، کارل ١٣٨٦، مانیفست پس از ١٥٠ سال، ترجمه حسن مرتضوی، تهران: آگاه.
-----------١٣٨١، درباره مسئله یهود [و] گامی در نقد فلاسفه حق هگل، ترجمه دکتر مرتضی محیط، تهران: نشر اختران.
محمودی، سیدعلی ١٣٨٦، فلسفه سیاسی کانت، تهران: نشر نگاه معاصر.
منوچهری، عباس ١٣٨٧، رهیافت و روش در علوم سیاسی، به اهتمام دکتر عباس منوچهری، تهران: سمت.
هابرماس، یورگن ١٣٩٣، نقد و قدرت؛ بازآفرینی مناظره فوکو و هابرماس، ترجمه فرزان سجودی، تهران: نشر اختران.
------------- ١٣٨٩، جهانی‌شدن و آینده دمکراسی؛ منظومه پساملی، ترجمه کمال پولادی، تهران: مرکز.
هورکهایمر، ماکس ١٣٨٣، سپیده‌دمان فلسفه تاریخ بورژوایی، ترجمه محمدجعفر پوینده، تهران: نی.
Avineri, Shlomo 1974, Hegel's Theory of the Modern State (Cambridge Studies in the History and Theory of Politics) -Cambridge University Press.
دانلودها
چاپ شده
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2021 ژورنال ایران آکادمیا
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 می باشد.
